મીના કુમારી થી લઈને એશ્વર્યા રાય સુધી.. ઘણી અભિનેત્રીઓ એ પડદા પર દેખાડ્યું છે ‘તવાયફ’ નું દુઃખ

બોલિવૂડમાં અભિનેત્રીઓ સાથે ‘એક્સપેરિમેન્ટ’ કરવો નવી વાત નથી. ઘણી વાર ફિલ્મ નિર્માતાઓ પ્રેક્ષકોને સિનેમાઘરોમાં દોરવા માટે આવી સ્ટોરી અને પાત્ર બનાવે છે જેમાં અભિનેત્રીઓ માટે કોઈ મોટા પડકારથી ઓછું હોતું નથી. આવું જ એક પડકારજનક પાત્ર ‘તવાયફ’ નું છે. ઘણી અભિનેત્રીઓએ તવાયફના જીવનની વેદનાને ફિલ્મોમાં શ્રેષ્ઠ રીતે વર્ણવી છે. ઘણી અભિનેત્રીઓએ તવાયફનું જીવન પડદા પર જીવ્યું છે.
મીના કુમારી
ફિલ્મ ‘પાકિજા’માં મીના કુમારીની ભૂમિકા કોણ ભૂલી શકે છે. મીના કુમારીએ આ ફિલ્મમાં તવાયફની ભૂમિકા ભજવીને આવા ઇતિહાસની રચના કરી છે કે આજ સુધી કોઈ તેમની સાથે મેચ કરી શક્યું નહીં. ફિલ્મના ગીતો પણ ભારે હિટ રહ્યા હતા.
રેખા
જ્યારે સ્ક્રીન પર અભિનેત્રીઓ દ્વારા ભજવાયેલ તવાયફની ભૂમિકાની વાત આવે છે, ત્યારે આ રેસમાં કોઈ રેખાને હરાવી શકે નહીં. 1981 માં રિલીઝ થયેલી મુઝફ્ફર અલીની ફિલ્મ ‘ઉમરાવ જાન’માં રેખાએ ઉમરાવ જાનની ભૂમિકા ભજવી હતી. 1905 માં બહાર આવેલી ઉમરાવ જાનની અદા નવલકથાના આધારે, રેખા આ ફિલ્મના ઉમરાવ જાનની ભૂમિકામાં જીવ નાખ્યો હતો. રેખાને સારી રીતે આવકાર મળ્યો. આ પછી તેણે ફિલ્મ મુકદ્દર કા સિકંદરમાં તવાયફની ભૂમિકા ભજવી હતી.
મુમતાઝ
70 ના દાયકાની ગ્લેમરસ અભિનેત્રી મુમતાઝે પણ તેની કારકિર્દીમાં ઘણી પડકારરૂપ ભૂમિકા ભજવી હતી. ફિલ્મ ખિલોનામાં મુમતાઝે તવાઈફ ‘ચાંદ’ ની ભૂમિકા ભજવી હતી.
વેજયંતી માળા
સાઠના દાયકામાં વૈજયંતિ માલાનું નામ સફળ અભિનેત્રીઓમાં પણ હતું. વૈજયંતી માલાએ સિલ્વર સ્ક્રીન પર ઘણી ફિલ્મોમાં તવાયફની ભૂમિકા ભજવી હતી પરંતુ તેમનો સૌથી શક્તિશાળી તવાયફ ભૂમિકા ફિલ્મ ‘દેવદાસ’ માં જોવા મળી હતી. ફિલ્મમાં દિલીપકુમાર દેવદાસની ભૂમિકામાં હતા.
હેમા માલિની
બોલીવુડની ડ્રીમ ગર્લ હેમા માલિની પણ તવાયફની ભૂમિકામાં સ્ક્રીન પર જોવા મળી છે. 1970 માં રિલીઝ થયેલી ફિલ્મ શરાફાટમાં હેમા માલિનીએ તવાઇફની ભૂમિકા નિભાવી હતી. ફિલ્મમાં ઉર્દૂ શબ્દો અને ગઝલનો સુંદર ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.
રતિ અગ્નિહોત્રી
70 અને 80 ના દાયકામાં, તવાયફની ભૂમિકામાં દેખાતી અભિનેત્રીઓ તેમના માટે નસીબદાર આભૂષણો હતી. આ જ કારણ હતું જ્યારે દિગ્દર્શક બી.આર.ચોપરાએ ફિલ્મ ‘તવાયફ’ બનાવી ત્યારે રતિ અગ્નિહોત્રીએ રાજીખુશીથી ફિલ્મ સાઇન કરી. ફિલ્મ રતિ સાથે ૠષિ કપૂર મુખ્ય ભૂમિકામાં હતા.
માધુરી દીક્ષિત
માધુરી દીક્ષિતે ફિલ્મ ‘કલંક’ માં બેગમ બહારની ભૂમિકા ભજવી હતી, જે વર્ષ 2019 ની સૌથી મોટી આપત્તિ ફિલ્મ છે. જો કે, આ ફિલ્મ સુપરફ્લોપ હતી, અને માધુરી દીક્ષિતના ખાતામાં પણ બહુ પ્રશંસા મળી નહોતી. આ અગાઉ 2005 માં માધુરી ફિલ્મ દેવદાસમાં તવાયફ ચંદ્રમુખીની ભૂમિકામાં જોવા મળી હતી. આ ભૂમિકા માટે માધુરીને બેસ્ટ સ્પોર્ટિંગ એક્ટ્રેસનો ફિલ્મફેર એવોર્ડ મળ્યો હતો.
એશ્વર્યા રાય
રેખાએ ઉમરાવ જાનની ભૂમિકામાં ઇતિહાસ રચ્યો હતો, પરંતુ એશ્વર્યા રાય આ ઇતિહાસને પુનરાવર્તિત કરી શક્યા નહીં. વર્ષ 2006 માં જે.પી. દત્તાએ ઉમરાવ જાનની રિમેક બનાવી. એશ્વર્યા આ ફિલ્મમાં આશ્ચર્યજનક ભૂમિકા ભજવી હતી, પરંતુ તેણે રેખા જેવું પાત્ર નિભાવી શકી ન હતી.
તબ્બુ
ફિલ્મ ‘ચાંદની બાર’માં બાર ડાન્સરની ભૂમિકા ભજવીને રાષ્ટ્રીય એવોર્ડ મેળવનાર તબ્બુ તવાયફની ભૂમિકા પણ ભજવી છે. તબ્બુએ સની દેઓલ, સલમાન ખાન અને કરિશ્મા કપૂર સ્ટારર ફિલ્મ ‘જીત’માં તવાયફની ભૂમિકા ભજવી હતી.